Entrega de premios do certame Lectores Olímpic@s

Durante o Festival musical de fin de curso, ademais de gozarmos do talento do alumnado do Santa Irene, entregáronse os premios do certame Lectores Olímpic@s, no que finalmente se impuxo a alumna de 1 Bac A Laura de Cáceres Iglesias.

Parabéns!

As "Sinsombrero"

Que é a xeración do 27? Esta xeración está formada por pensadores, artistas e ,sobre todo, poetas. Foi o grupo máis importante da idade de prata da literatura española. Este recoñecido grupo tivo compoñentes de gran renome como Federico García Lorca, Vicente Aleixandre, Dámaso Alonso, Gerardo Diego, Jorge Guillén, Pedro Salinas, Manuel Altolaguirre e Emilio Prados. Por desgraza a xeración do 27 non se mantivo moito teempo unida.

A Guerra Civil, a ditadura franquista... Salinas, Guillén e Cernuda exiliáronse a Estados Unidos, este último iría posteriormente a América do Sur. Albereti exiliouse a Arxentina para, ao igual que Gillén, regresar a España coa fin da ditadura. Dámaso, Aleixandre e Emilio Prados foron os únicos que ficaron en España. Lorca viviría en Nova York, onde escribiría Un poeta en Nueva York, pasaría unha etapa en Suramérica e sería asesinado o 19 de agosto de 1936 en Alfacar.

Despois deste pequeno resumo preguntarédesvos: Non había ningunha muller? As mulleres da xeración do 27 foron esquecidas pola historia.

Recentemente o grupo RTVE iniciaría unha campaña coa fin de sacar á luz o gran labor deste grupo de mulleres, facendo estas unha “aparición” na exitosa serie El ministerio del tiempo.

Esta parte da xeración do 27 denominada “las sinsombrero” tería compoñentes tan ilustres como Ernestina de Champourcín, poeta, Maruja Mallo, pintora, María Teresa León, Concha Méndez, poeta e editora, Marga Gil Roësset, escultora e ilustradora, Josefina de la Torre, escritora, poeta e actriz, Rosa Chacel, novelista, María Zambrano, filósofa.

O nome de “Sinsombrero” veu con motivo do seu acto de rebelión. Daquela, as señoritas de alta posición pasaban a Porta do Sol co sombreiro posto. Elas quitaron o sombreiro e os transeuntes reaccionaron con insultos, tachándoas de prostitutas e incluso chegando a agredirlas.

Ernestina de Champourcín naceu en Vitoria no ano 1905 e morreu en Madrid no 1999. Con vinte e un anos, residindo en Madrid, publicou o seu primeiro poemario. Ao iniciarse a guerra comezou a traballar como enfermeira. Finalmente exiliouse co seu marido Juan José Domenchina a Toulouse, París e México. Regresou a España no ano 1973. Escribiu durante toda a súa vida.

Maruxa Mallo naceu en Viveiro (Lugo) no 1902 e morreu en Madrid no ano 1995. Con vinte anos trasladouse a Madrid para estudar na Real Academia de Belas Artes de San Fernando, onde estudou xunto a Lorca, Dalí... É xustamente Maruxa xunto coa súa amiga Margarita Manso quen deciden ir pola Porta do Sol de Madrid sen sombreiro. Ao estalar a Guerra Civil ocúltase en Vigo e mçais tarde trasládase a Portugal para logo ir a América. Pasou moito tempo en Bos Aires e Nova York, onde se instalou e recibiu un rápido recoñecemento. Mallo era unha pintora surrealista e gran precedente do PopArt americano. Regresou a España do exilio en 1965 e instalouse en Madrid, onde seguiu pintando ata a súa morte en 1995.

María Teresa León naceu en Logroño no ano 1903 e morreu en Madrid en 1988. Foi a primeira española en conseguir un doctorado en Filosofía e Letras. En 1929 publicou a súa primeira novela. Publicou máis de vinte libros. Xunto a Rafael Alberti, do que tamén era compañeira sentimental, levou a cabo numerosas iniciativas culturais, como a revista Octubre. Foi moi activa no teatro, como actriz, autora, directora de escena e ensaísta. Durante a Guerra Civil foi secretaria da Alianza de Escritores Antifascistas.

Concha Méndez naceu en Madrid no ano 1898 para morrer en México no ano 1986. Ademais da súa carreira como poeta e autora teatral tamén se dedicou á actividade editorial. Fundou en Madrid, xunto ao seu marido o tamén poeta Manuel Altolaguirre, a imprenta “La Verónica”, onde editaron la revista Héroe, que contou coa colaboración de moitos dos nomes da época. Exiliouse a París, logo foi á Habana e terminou instalándose finalmente en México. Alí volveron abrir unha imprenta desde onde editaron textos dos seus colegas españoles no exilio. En 1944 publicou Sombras y sueños, para moitos o seu mellor libro, tras o cal non volveu a publicar ata 1976, ano no que publicou o seu último poemario, Vida o río.

Marga Gil Roësset naceu en Madrid un día de 1908 uicidouse na súa cidade natal en 1932. Foi unha moza de gran talento. Aos seus 24 anos xa empezaba a ser coñecida como escultora e ilustradora. Presentouse ao mundo intelectual da man de Juan Ramón Jiménez e Zenobia Camprubí. Gran parte da súa obra foi destruída. A súa irmá Consuelo logrou salvar varias das suas obra, entre elas un diario, que resultou ser o seu mellor poemario. As causas do seu suicidio son aínda descoñecidas.

Josefina de la Torre naceu en Las Palmas de Gran Canaria en 1907 e faleceu en Madrid no ano 2002. Foi máis coñecida como actriz e concertista que como poeta. En 1927 publicou o seu primeiro poemario e fundou xunto ao seu irmán Claudio a súa primeira compañía de teatro. Só publicou outro libro de poemas. Escribiu baixo o seudónimo de Laura Cominges algunhas novelas comerciais.

Rosa Chacel naceu en Valladolid en 1898 e morreu en Madrid en 1994. É unha das grandes novelistas españolas, aínda que esta non foi a súa primeira vocación. Exiliouse a Brasil e logo a Suiza. Terminou algunhas das súas obras en Madrid con bolsas de fundacións.

María Zambrano, naceu en 1904 en Vélez e morreu en Madrid no ano 1991. Foi unha filósofa recoñecida xa na época dos anos 30. Volveu de Chile a España o día que Bilbao caeu a mans das tropas franquistas. Cando a guerra terminou exiliouse e vagou por moitos países e universidades. En 1989 instalouse en Madrid onde viviu ata o día da súa morte. Despois da ditadura recibiu os premios Príncipe de Asturias e o Cervantes.

E aquí nos despedimos. Ata pronto! E lembrade que, non sodes só mulleres, sodes mulleres ao cadrado.

Charlotte Cooper: Medallista

Un 22 de setembro de 1870 en Ealing, Londres, un matrimonio formado por un muiñeiro e a súa dona traerían ao mundo á pequea Charlotte Reinagle Cooper.

Charlotte comezou a xogar ao tenis no club da súa localidade. Malia quedar xorda con 26 anos sería coñecida como unha das mellores tenistas da súa época.

Ao longo da súa dilatada carreira só chegaría a utilizar dúas raquetas, unha para os partidos nos que ía bo tempo e outra diferente nos que aparecía a chuvia.

Utilizaba como medio de transporte para acudir ás competiciós, a bicicleta.

Gañou Wimblendon, en categoría individual, os anos 1895, 1896 e 1898.

No ano 1900 participou nos primeiros xogos olímpicos onde competían mulleres . Estes xogos disputáronse en París (Francia) e Charlotte levou o ouro, ou teríao levado de haber medallas. Así se convertiu na primeira muller en gañar un título olímpico.

Un ano despois casou con Alfred Sterry e gañou por cuarta vez o campionato de Wimblendon.

Deixou o tenis por unha tempada para se dedicar a Rex e Gwen, os seus dous fillos.

Sete anos despois, 1908, logrou a súa quinta vitoria en Winblendon e o récord, aínda vixente, como a muller máis veterana en gañar o dito campionato con 37 anos e 282 días.

Segiu xogando ata ben entrados os 50 anos. A súa filla Gwen foi tenista profesional e o seu fillo chegou á vicepresidencia do All England Club. O seu marido, avogado de profesión, foi presidente da London Tennis Asociation.

Charlotte Cooper faleceu o 10 de outubre de 1966 en Escocia, con 96 anos.

Poema á Natureza

Envellece o tempo e non esquezo

aquelas terras castaño e verdes

onde a floresta sempre fresca e suave

parece bicarte os pés como beizos.

Así anida a morriña no meu peito

mentres lembro o cantar dos pinos

que maxestuosos, case diviños, 

bailaban ao son do vento. 

E amei o bosque dende neno,

cando por primeira vez inspirei aquel perfume,

o mellor perfume de todos, 

que era o das flores a sotavento. 

Os mellores cantores están alá, 

nunca lles falta inspiración

e sen instrumentos cantan belas melodías, 

que alegran ata o máis triste corazón. 

Aprendín sabias leccións da natureza

que todos estamos ligados por fíos

e cando un rompe

os demais poden caer ao vacío. 

Aprendín moito da natureza

e aínda que nos afastemos dela

non podemos esquecer

que da terra saímos e á terra volveremos.

(Poema gañador do 1º Premio do certame artístico-literario Santa Irene 2016 na categoría de poesía)

A realidade do acoso escolar

 

Xeralmente, cando alguén nos menciona a palabra bullying ou acoso imaxinámonos ao típico neno americano de película, pequeniño e cunha mochila moito máis grande ca el, ao que tres matóns sete veces máis altos e fortes fisicamente lle rouban a merenda ou o meten no cubo do lixo. Non obstante, o bullying é algo real afastado da gran pantalla e non está unicamente restrinxido ás extravagantes escolas dos Estados Unidos. Repito, o bullying e a discriminación son situacións reais que se dan na nosa cidade, no noso instituto, no noso barrio ou mesmo na nosa veciñanza.

A cuestión é que o acoso comeza un día sen saber por que, pero comeza. Alguén che sinala por algunha razón que só el sabe e que os demais seguen e fomentan, sen deterse a pensalo. O primeiro poderían ser empuxóns; os risos en clase xunto a berros de "Chapón!" ou comentarios do tipo de "Xa está o de sempre" despois de responder ás preguntas formuladas polo profesor. Os murmurios cando entras pola porta da aula e que afunden o teu día; que ignoren por completo os teus intentos de iniciar unha conversa. Pois hai mil e un xeitos de facer da vida dunha persoa un verdadeiro inferno.

A partir dese momento a vítima, comezará a preguntarse unha e outra e outra vez que é o que fixo mal para merecerse esa actuación por parte dos que el considera os seus compañeiros. Pero, por suposto, non atopará unha resposta. Ás veces terá a leve esperanza de que o profesor se decate do que está a ocorrer e interveña no asunto. Pola súa, aínda, ilusa mente aparecerá a posibilidade de que os seus pais noten que está distinto, que algo cambiou nel e no seu xeito de actuar, que o seu sorriso habitual foi substituído por unha profunda cara de decepción e tristeza, de dúbida. Pero nada ocorre e o acoso segue botando as súas raíces, día tras día, hora tras hora, con novos métodos, pois chegarán incluso a estender rumores totalmente falsos da vítima polo instituto como unha enfermidade contaxiosa. Agora todos o miran mal. Todos. Incluso os profesores escoitaron os rumores e desconfían. E non fan nada. A tristeza e a decepción que antes existían nos ollos da vítima esfúmanse, dando paso a un rostro inexpresivo, sen vida, sen esperanza algunha, que non atopa o sentido da vida.

Non lle dirá nada aos seus pais, por suposto. Para que? Nótase que ata eles o miran raro. Xa non pode confiar en ninguén. Os acosos chegan á pantalla, ás redes sociais. Dende insultos e burlas en tweets, ata comentarios bochornosos e denigrantes nas súas imaxes de Instagram. A vítima sente que non vale nada, pero nada. Nin sequera chega a entender por que naceu, e como é que lle permiten seguir vivindo.

O final da historia da vítima pode ser moi variado. Moitos consideraron o suicidio como a única maneira de escapar, pois non atopan nada no mundo polo que deban continuar respirando. Outros reclúense, perden calquera clase de vida social e escóndense dentro de si mesmos, sen confiar en ninguén. Tal vez nunca poidan volver a facelo. De calquera xeito, as súas vidas foron esnaquizadas.

Con que dereito pode crerse unha persoa para facerlle isto a un igual, a un ser humano?

O principal problema é que para o acosador calquera escusa é boa para atacar a alguén. Serve calquera cousa, con tal de que esta se saia do que eles consideran correcto e común. Discriminarante sen pensalo un segundo se es alto, se es baixo, se tes algo de sobrepeso, se estás moi delgado, se es unha rapaza e non utilizas saias ou se es un mozo e pintas os ollos. Debemos lembrar, ademais, que moitos dos acosadores foron antes vítimas, e que os papeis non está fixos, o día de mañá pódelle tocar a un mesmo atoparse nalgún dos dous lados.

Aínda por riba hoxe en día os adolescentes conforman unha gran masa uniforme, gris. Cando saes dos estereotipos dese conxunto xa es considerado raro, distinto. Pola contra, eu non concibo o ser diferente como algo malo, máis ben todo o contrario. Para min buscar algo alternativo a ese estereotipo xa imposto, ben pola sociedade ben polo mundo da industria e do consumo, significa posuír unha personalidade propia, unhas ideas propias, uns gustos que son de teu, porque sénteste ben e xa está. Nós vivimos eses, xa duros de por si, anos de adolescencia con temor. Se é que incluso chegan a criticarte por estudar, por ler en lugar de vivir apegado a móbil coma un parasito, por querer coñecer que é o que ocorre no mundo e soñar con intentar cambialo.

Temos que evitar todo isto, porque sen dúbida é perfectamente posible. Promovamos unha educación baseada na igualdade da diferenza, na que ensinemos aos nenos dende pequeniños a aceptarse, a respectarse entre eles. Ensinémoslles a querer a todas as persoas por moi diferentes que sexan, pois todos somos iguais en dereitos, todos somos seres humanos e temos o dereito e a liberdade de ser nós mesmos, sen xuízos, sen acosos, sen risos e murmurios, sen vivir aterrados e querer abandonar a vida cando só acaba de comezar.

E agora eu chamo aos profesores, aos pais. Necesitamos a vosa intervención moito antes de que esteamos tan esnaquizados que non queiramos nin aceptar a vosa axuda. Hai que tomar cartas no asunto xa, agora mesmo, desde hoxe, pois en calquera punto da cidade algún mozo ou moza pode estar formulándose se merece realmente vivir. Pois en calquera lugar do noso instituto pódense estar escoitando caer as bágoas dun neno que non sabe que facer, que sinxelamente non entende nada do que ocorre. Pois en calquera lugar da túa aula, pode haber un pupitre separado dos demais, cunha nena sentada, unha nena cuxa mirada xa non expresa nin decepción, cuxos ollos hai moito tempo que perderon o sorriso.

Temas de actualidade

Indo de paseo polo noso mundo, vemos diferentes temas:

Comezando por Asia, observamos a problemática da superpoboación, que afecta tanto económica como socialmente a diferentes países. Porén, o que máis resalta da súa situación é a case inexistente liberdade de expresión respecto das mulleres, que está prohibida pola lei sálica. Unha lei arcaica que demostra a pouca fiabilidade nas mulleres, ao impedir a toma de decisións políticas pola súa parte. Unha lei imposta dende hai séculos, e que ninguén foi nin é capaz de erradicar da sociedade porque o resultado pode converterse nun caos para o continente.

En Rusia atopámonos coa homofobia, outro dos problemas sociais do día. A lei que camufla esta discriminación é chamada como a lei contra a propaganda homosexual, dada polo presidente Vladimir Putin. Grazas a este individuo, as parellas do mesmo sexo poden ser multadas por ir collidas da man, sancionadas coa deportación e todo por ser “unha terxiversación de orientacións sexuais tradicionais” segundo o presidente. Neste caso tamén vemos una prohibición da liberdade de expresión. Ademais disto podemos sumarlle a prohibición da adopción de nenos/as  de orixe rusa por homosexuais estranxeiros e a proposta de impedir que os homosexuais doen sangue. Isto seguro que axuda á sociedade en cuestión. Segundo unha enquisa do 74% dos rusos pensan que a homosexualidade non debe ser aceptada pola sociedade; pero que pasa co 26 % restante? É que non teñen razón, só porque a maioría pensa desta maneira?

Pasamos a Europa. Temos a Francia como punto de referencia de atentados, que se veñen producindo noutros puntos do mundo. O motivo de atacar a Francia, concretamente á revista de Charlie Hebdo, son as caricaturas de Mahoma reproducidas nesta revista, oportunidade perfecta para xustificar un ataque por parte dos grupos xihadistas.

Por último pasamos a Estados Unidos, un país con moitos problemas. O abuso policial comeza a evidenciarse en relación co racismo. O exemplo máis representativo é o dun afroamericano chamado Eric Garner, detido por un policía que acabaría coa súa vida nun inxusto abuso policial. Decenas de miles de persoas congregáronse en Nova York para demandar xustiza por casos como estes.

Continuamos coa sanidade, onde a factura sanitaria anual roza os dous billóns de euros, e na próxima década alcanzará os cuatro billóns. Unhas cifras que destacan o desafío da clase política estadounidense: reformar o seu sistema sanitario reducindo os custos e á vez incluíndo a quen non teñen seguro médico.

En resumo, todos os lugares teñen problemas, problemas que levan tempo no mundo e no que aínda seguimos na busca de solucións.

Melina Vaccaro Martella